Hayati ARIGAN
Ünlü markalar taklit ürünlerle mücadele ederken, son dönemlerde karşılarına iltibas ve benzerlik oluşturan markalar ortaya çıkıyor. Özellikle uluslararası firmaların tanınmış markalarını bir-iki harf değişikliğiyle yeni bir marka tescili alan ve direkt üreten küçük çaplı firmalar, hem tüketiciyi yanıltıyor hem de haksız rekabete yol açıyor.
‘Çakma’ tabir edilen ürünler genellikle üçüncü dünya ülkelerine ihraç edilirken, iç piyasaya da sunuluyor. Fikri Sınai Haklar Hukuk Mahkemelerinde Nutella’nın Notelle’ye, sigara markası Kent’in Ent marka sigaraya, Eczacıbaşı’nın O.K markasından Gürkan Şef ’in Vay Vay Vay markasına kadar açılan, yılarca süren marka davalarının geçtiğimiz aylarda çıkan kararları bunlardan birkaçı.
Nutella’yı Notelle yapıp, haksız rekabete girdiler
Ferrero şirketi, Nutella markasını Notelle olarak üretip satan iki şirkete açtığı davayı kazandı. İpekyolu Gümrüğünde yakalanan Notelle markalarını üreten TEM Dış Ticaret ile DKC Grup Gıda şirketine, marka hakkına tecavüz ve haksız rekabetin önlenmesi açtı.
İpek Yolu Gümrük Müdürlüğü TEM Dış Ticaret şirketi adına işlem gören 2.808 adet Notelle marka kakaolu fındık kremasının Nutella markasına tecavüz teşkil edebileceğinden şüphelendi. Söz konusu markanın işlemleri 3 gün durdurularak, konu Ferrero şirketine haber verildi. Gümrük beyannamesinde üretici olarak DKC Grup Gıda şirketinin Nutella markalı ürünün Notelle markasıyla ayniyet derecesinde benzer olduğunu gümrük yetkililerince bildirildi. Ferrero konuyu yargıya taşıdı.
Nutella markalarının tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de uzun yıllardır tescilli olduğunu belirten Ferrero, Nutella markalı kakaolu fındık kreması ürününün son derece orijinal ve ayırt edici bir kavanoz şeklinde ve etiket üzerinde yer alan özgün ambalaj kompozisyonundan oluştuğunu belirtti. Hem kavanoz şekli hem etiket kompozisyonu ile piyasadaki diğer ürün ambalajlarından ayrıldığını ve tüketiciler nezdinde yüksek bir tanınmışlığa sahip olduğunu belirten Ferrero, davalı şirketlerin ticari sunum, ambalaj ve renk kompozisyonunda tamamen markasının kopyalandığını dava dilekçesinde anlattı.
İncelemede, marka ve markasal kullanımda yer alan Nutella ve Notelle unsurlarının işitsel, görsel, fonetik açıdan benzerliklerinin bulunduğu görüldü. Sadece iki harfin farklı olduğu, her iki marka bütünsel olarak incelendiğinde ilk bakışta ortalama tüketici ne izlenir nezdinde kolayca iltibasa sebebiyet vereceğinin kaçınılmaz olduğu belirtildi. Mahkeme, davalıların eylemlerinin Ferrero’nun markasına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine karar verdi.
İcra takibinde yakaladılar
CNS Ecza Deposu San. ve Tic. Ltd. Şirketi’nin adresindeki icra işleminde toplam 10 bin 575 kutu O.K ibareli ürün ele geçirildi. Bilirkişinin görüşleriyle tedbiren el konulan ürünler yediemine teslim edildi. CNS’nin Eczacıbaşı şirketinin tescilli ve tanınmış O.K markalarını taklit ederek iş yerinde sattığı belirlendi.
Bilirkişi raporunda Eczacıbaşı adına tescilli O.K ibareli markaların CNS taklit ürün kullanmak suretiyle ürünlerin ticari amaçla bulundurulması ve satışı arz edilmesi sebebiyle haksız rekabetin de söz konusu olduğunu belirtti. CNS, mahkemedeki savunmada; ürünleri üretmediği, satıcı olduğu, sorumluluğu bulunmadığını ileri sürdü. Mahkeme, CNS şirketinin marka hakkına tecavüz ve haksız rekabette bulunduğuna karar verdi.
“Vay Vay Vay” marka davasından tazminat çıktı
Gürkan Şef olarak tanınan Gürkan Topçu ile eski ortakları Vay Vay Vay markası nedeniyle mahkemelik oldu. Nişantaşı’nda 2014’te ilk restoranını açan Gürkan Şef, 2013’ten beri Instagram’da adını taşıyan sosyal medya hesabını kullanmaya başladı. Dubai, Doha, Cidde ve Riyad’ta restoranlar açan Gürkan Şef, Vay Vay Vay markasını evrensel hale getirdi. Gürkan Şef 2014’te 3 ortak ile Matador Et Ürünleri ve Restoran şirketini kurdu.
Yabancı ortakların şirkette pay devralması üzerine Gürkan Şef, 2019’da paylarını devrederek şirketten ayrıldı. Gürkan Şef ayrıldığı şirketin Vay Vay Vay ibaresinin sosyal medya hesaplarında kullandığını, tanınmışlığından haksız bir şekilde faydalandığını belirterek dava açtı. Mahkeme yaptığı değerlendirmede, “Gıda ürünlerinin tadı ya da görsel olarak sunumunda şaşkınlık ve hayranlık ifadeleri vay vay vay ibaresinin Gürkan Şef’in marka olarak tescil edildiği ve seçilen kelimelerin ayırt edici niteliğinin yüksek olmadığı da bilinmektedir.
Vay Vay Vay davacıya ait bir marka ifadesi olması yanı sıra birçok durumda şaşkınlık belirtme ifadesi olarak kullanılan genel bir ifade biçimidir. Vay vay vay ibaresinin tüketici tarafından marka olarak algılanıp algılanmadığı hususunun tartışılması gerekir” dendi. Vay Vay Vay markasından doğan haklarında tecavüz ve haksız rekabetin durdurulmasını isteyen Gürkan Şef’in dosyası bilirkişiye gönderildi. Bilirkişiler, sosyal medya ve Google üzerinden Gürkan Şef ve vay vay vay ibaresi aratıldığında genel bir ifade olması yanı sıra Gürkan Topçu ile özdeşleşmiş bir ibare ve marka olduğu sonucuna ulaştı.
Matador Et şirketinin sosyal medya paylaşımlarında başlık etiketi olarak Vay Vay Vay ibaresine yer vermiş olmasının markasal kullanım olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirten mahkeme, izinsiz kullanımlarının marka hakkını ihlal ve haksız rekabete neden olduğuna karar verdi. Gürkan Şef’in markasının ve reklam yüzünden hiçbir çaba sarf etmeden Matador Et şirketinin yararlandığını belirten mahkeme, 50 bin TL maddi, 20 bin TL manevi tazminat ödemesine hükmetti.
Kent markası Ent’e karşı
British Amerikan Tobacco Brands şirketi, sigara markası Kent’e karşı Royal Tobacco şirketinin Ent markasını tescil ettirdiğini bu nedenle marka hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle mahkemelik oldu. British Amerikan Tobacco Brands şirketi, mahkemeden haksız rekabetin tespiti, durdurulması, önlenmesi ve Ent markasının hükümsüzlüğüne karar verilmesini istedi. Mahkeme Royal Tobacco şirketinin Ent markasının hükümsüzlüğüne karar vererek, British Amerikan Tobacco Brands şirketine, 28 bin TL maddi 28 bin TL manevi tazminat ödemesine karar verdi.
